Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2013

Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ (ΠΑΛΙΟ ΠΟΣΤ 2007)

11 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΠΑΛΙΟ ΜΟΥ ΜΠΛΟΓΚ


"Ζουμε στην εποχη των εικονων".Ειναι το γνωστο συνθημα, που το αναπαραγουν κυριως εκεινοι που μεγαλωσαν χωρις τηλεορασεις, ιντερνετ, βιντεο-κλιπ και αλλα ψηφιακα οπτικα πολυμεσα.Ειναι η αγαπημενη φραση των φιλολογων, και αυτη που ξερει και ο χειροτερος μαθητης Λυκειου,αφου ειναι μια φραση-κλειδι που εμαθε να παπαγαλιζει για την εκθεση.Ειναι ενα παραπονο που εκφραζουν συχνα πυκνα οι γραφιαδες.

Εποχη της εικονας σημαινει οτι οι ανθρωποι προτιμουν την τηλεοραση απο το βιβλιο, τα τηλεοπτικα δελτια απο τις εφημεριδες, οτι συγκινουνται περισσοτερο απο φαντασμαγορικα εφε, παρα απο εξαιρετικες παρομοιωσεις ενος ποιηματος, οτι ελκονται περισσοτερο απο το φαινεσθαι, παρα απο το ειναι, αυτο που πολλες φορες ξερει να υποκρυπτεται πολυ καλα.
Εποχη της εικονας σημαινει οτι οι πολιτικοι για να πετυχουν την πολυποθητη ψηφο και να κερδισουν τις εκλογες ή απλα τις εντυπωσεις, χρησιμοποιουν την εικονα τους και επικοινωνιακα τρυκ, για να τραβηξουν την προσοχη των μαζων.Ετσι και αλλιως βεβαια, πολιτικη και δημοσια εικονα πανε μαζι, αλλα σημερα τα μμε εχουν αναγει το δευτερο σε καθοριστικο παραγοντα.
Εικονα της εποχης σημαινει οτι για να πετυχεις, να γινεις αναγνωρισιμος, διασημος, να πουλησεις αυτο που παραγεις και να εχει περαση σε μεγαλη μεριδα του κοσμου, τοτε πρεπει να εχει εμφανιστει το προσωπο σου στην οθονη, τη μικρη ή την μεγαλη, ακομα και εκεινη του ιντερνετ.Και μαλιστα, δε φτανει μονο αυτο.Πρεπει το περασμα σου απο την οθονη να εχει μια σχετικη επιτυχια.Και το εργο, και εσυ που συμμετεχεις σε αυτο, να εχεις μια μια τετοια ελκυστικη εικονα που οδηγει στην αναγνωρισημοτητα.Μια ελκυστικη εικονα δε συναδει απαραιτητα με την ομορφια, αλλα και με τη νοοτροπια, αυτο που βγαζει κανεις, αυτο που λεει ή κανει, καμια φορα επιτηδευμενα, για να τραβηξει τα βλεμματα και την προσοχη.

Ποια ειναι η θεση του γραπτου λογου στη σημερινη εποχη που κυριαρχει η εικονα;

Ειναι γνωστο οτι ο κοσμος, και ειδικοτερα οι ελληνες, δε συρρεουν μαζικα στα βιβλιοπωλεια.Πολλοι ειναι αυτοι που δεν εχουν ερθει καθολου σε επαφη με βιβλια, δεν γνωριζουν τους μεγαλους ελληνες λογοτεχνες και ποιητες, δεν εχουν ουτε ενα βιβλιο σπιτι τους.Ακουγεται τραγικο.Δυστυχως, το ιδιο ισχυει και για τους νεους.Το σχολειο δε δινει ερεθισματα, χαρακτηριζεται απο εξετασιοκοκεντρικη νοοτροπια.Τα παιδια, απο πολυ μικρη ηλικια, ακουνε βιβλιο και βγαζουν σπυρια, και μεγαλωνοντας, δηλωνουν οτι δε διαβαζουν ή οτι μισουν το διαβασμα.Ενα περασμα απο το hi5 το επιβεβαιωνει.Η πλειοψηφια των ελληνων νεων, στο προφιλ τους, δεν εχουν συμπληρωσει το favourite books, σε αντιθεση με το favourite movies και tv shows.Μια ολοκληρη γενια καλλιεργειται με τον πολιτισμο της εικονας, που σε πολλες περιπτωσεις ειναι βλαπτικος και καταστροφικος.

Οι συγγραφεις δεν ειναι ατομα που εμφανιζονται συχνα στην τηλεοραση.Παρολα αυτα, η κινηση τους αυτη, ασχετα αν δεν γινεται, μπορει να σημαινει καλυτερες πωλησεις για το βιβλιο τους.Ειδικα αν η εκπομπη ειναι με υψηλη τηλεθεαση.Αν παλι, ο συγγραφεας, ειναι ατομο που εχει κανει περασμα απο την οθονη, ειναι ηθοποιος, τραγουδιστης, παρουσιαστης, τηλεοπτικη περσονα, τοτε εχει στανταρ περισσοτερες πιθανοτητες να πουλησει, απο οποιονδηποτε ανερχομενο και εκτος οθονης.Τα παραδειγματα ειναι πολλα.Θυμηθειτε το βιβλιο της Παναγιωταρεα, που εκτος του οτι ηταν η ιδια διασημη απο την τηλεοραση, το βιβλιο της αναφεροταν παλι στην τηλεοραση και μαλιστα με υπονοουμενα κοντρας με πασιγνωστο τηλεοπτικο προσωπο, τον Χατζηνικολαου.Συν του οτι πολυδιαφημιστηκε, γινοταν να μην πουλησει; Σε περιπτωσεις σαν αυτες, ειναι που η εμπορικοτητα ενος βιβλιου, ειναι αρνητικη ως προς την αξια του βιβλιου, ή τουλαχιστον αυτος ειναι ο βασικος αντιλογος απο τους κριτικους βιβλιου και απο ανθρωπους που αγαπανε και αναγνωριζουν το καλο βιβλιο.

Οι πιο διασημοι και αναγνωρισιμοι δημοσιογραφοι, ειναι αυτοι που εμφανιζονται στην τηλεοραση, και εκτος απο το βασικο τους εργο, δελτιο ειδησεων ή ενημερωτικη εκπομπη, εμφανιζονται και σε αλλες εκπομπες, δινουν συνεντευξεις, ειναι αντικειμενο συζητησεων σε μεσημεριανες εκπομπες, σε γκοσιπ περιοδικα, μπλογκερς, αλλα και σε καθε ελληνα, διοτι δεν υπαρχει ουτε ενας που να μη τους γνωριζει.Μπορει να μην ασχολουνται ολοι με αυτους, και μπορει να μην ειναι συμπαθεις σε ολους (σχεδον ολοι τους αντιπαθουν), αλλα ολοι τους γνωριζουν.Ειναι κανονικοι celebrities και δεν εχουν να ζηλεψουν τιποτα απο ηθοποιους και τραγουδιστες.Και αυτοι που γραφουν στις εφημεριδες και στα περιοδικα , οι πιο διασημοι και αυτοι που ξεχωριζουν με την υπογραφη τους, ειναι οσοι ειναι και τηλεοπτικοι. Πρετεντερης,Θεοδωρακης, Ακριτα (sic), Αναστασιαδης, Τριανταφυλλοπουλος, αλλα και ατομα που δεν ειναι δημοσιογραφοι οπως ο ανεκδιηγητος Χατζηστεφανου.Ρωτηστε οποιονδηποτε τι σκεφτεται οταν ακουει τη λεξη δημοσιογραφος και δεν υπαρχει περιπτωση να μη σας πει Χατζηνικολαου, αλλα καποιον μή τηλεοπτικο, πλην καλο, αρθρογραφο.Και δε φτανει να εισαι απλα τηλεοπτικο προσωπο, αλλα "τηλεοπτικος" τυπος.

Στη διαπιστωση μαλιστα, οτι δημοσιογραφια και εικονα ισον επιτυχια, οι Αγγλοι και οι Αμερικανοι, πηραν την εξισωση αυτη, για να τη χρησιμοποιησουν σε ενα δοκιμασμενο, πετυχημενο και βεβαια τηλεοπτικο κονσεπτ, τα ριαλιτι, στα οποια ειναι πρωτοποροι.Ριαλιτι για wannabe δημοσιογραφους λοιπον.Και μαλιστα οχι παρουσιαστες, αλλα γραφιαδες σε εντυπα.Στο "deadline" υπαρχουν δυο στρατιες παικτων που ανταγωνιζονται ως προς τη δημιουργια ενος περιοδικου.Βασικα απ' ο,τι ειδα στο youtube, αυτο που κανουν ειναι να τσακωνονται και να κηνυγουν σταρ για αποκλειστικη φωτογραφηση, οπως η Kylie Minogue.Διοτι τι νοημα θα ειχε να τους βλεπουμε να αντιπαρατιθενται για τον προεδρο Μπους ή τον Τονι Μπλερ.Δε θα ταν και ασχημο, αλλα δε θα συνεφερε κανεναν κατι τετοιο.Και βεβαια αντιπαραθεση για την οικονομια και την κοινωνικη πολιτικη για τους μεταναστες, δε θα ειχε τηλεθεαση.Στο αλλο ριαλιτι το "I am from Rolling Stone" 6 παικτες διεκδικουν μια θεση συντακτη στο γνωστο μουσικο περιοδικο.Εκεινοι φαινεται να ασχολουνται περισσοτερο με το γραψιμο, αλλα ανεχονται τις φωνες και τις πιεσεις των απαιτητικων υπευθυνων υλης.Οσοι πανε εκει λοιπον φαινεται πως εχουν καταλαβει πως παιζεται το παιχνιδι και θελουν να γινουν διασημοι δημοσιογραφοι και οχι καλοι δημοσιογραφοι.Γιατι για να γινεις καλος, δε χρειαζεσαι μια καμερα απο πανω σου, για να επιβλεπει οσα γραφεις ή οσα κανεις για να πετυχεις αποκλειστικο θεμα.Λετε να ερθει και σε μας αυτο; Πολυ πιθανον, αφου ηδη ετοιμαζεται ριαλιτι για παρουσιαστες.

Και παμε τωρα στη δικη μας περιπτωση.Τι γινεται με μας τους μπλογκερς; Καταρχην, πρεπει να παραδεχτουμε, οτι δεν γνωριζει ολη η Ελλαδα, τι σημαινει μπλογκερ.Ποσοστα δεν ξερω, αλλα μαλλον πρεπει να ειναι λιγοτερο απο τους μισους Ελληνες.Ο πρωτος λογος ειναι οτι δεν ειμαστε παρα 5-6 χρονων, και ειδικοτερα στη χωρα μας,τον τελευταιο χρονο μονο αρχισε να διαδιδεται περισσοτερο το blogging.Ο αλλος λογος ειναι...ναι καλα το καταλαβατε, οτι δεν εμφανιζομαστε στην τηλεοραση, γενικα δεν υπαρχουμε ή εχουμε προυπαρξει σε καποια οθονη.Ακομα και σαν αυτονομοι μπλογκερς, δεν παρουσιαζουμε το αληθινο μας ονομα, αλλα επιλεγουμε ενα νικνειμ, δεν δειχνουμε το προσωπο μας, και δε μιλαμε παντα για τον εαυτο μας και την προσωπικη μας ζωη.Αυτο δε σημαινει οτι δεν γινομαστε γνωστοι, αλλα σε ενα περιορισμενο πλαισιο, μεταξυ συναδελφων συνμπλογκερ και οσους σερφαρουν στο διαδικτυο.Το ονομα μας δεν ακουγεται παραεξω, στην τηλεοραση, στο ραδιοφωνο και γενικα στους ανθρωπους που δεν ασχολουνται με το διαδικτυο.Εξαιρεση αποτελουν τα εντυπα μεσα που μας διαβαζουν, μας αναφερουν, αντλουν υλικο ή και εμπνευση απο εμας (ελπιζω) και καμια φορα μας αντιγραφουν κιολας.

Ποιος ειναι ο πιο διασημος, και μαλιστα εκτος μπλογκοσφαιρας, μπλογκερ;Φυσικα ο Νικος Δημου, ο οποιος γραφει μεν καλα κειμενα, αλλα εχει προυπαρξει συγγραφεας και δημοσιογραφος, εχοντας δωσει αρκετες συνεντευξεις και εχοντας κανει εμφανισεις στην τηλεοραση.Συν του οτι υπογραφει επωνυμα, αν αυτο εχει καποια σημασια.Γιατι πιο ευκολα αποτυπωνεται στο νου ενα απλο ονομα οπως Νικος Δημου, απο εναν μπλογκερ με περιπλοκο νικνειμ (δεν ειναι και λιγοι) και περισσοτερη εκτιμηση εχει ενα επωνυμο ονομα παρα ενα νικνειμ οπως πρεζα tv.Φανταζεστε δηλ.να καλουν σε σοβαρη εκπομπη τον preza tv ή τον μαυρο γατο..;Ποσο μαλλον το καλτσοβρακο.."Σημερα εχουμε την τιμη να εχουμε καλεσμενο το καλτσοβρακο.Καλτσοβρακο, χαιρομαστε πολυ που ειστε μαζι μας"

Κινουμαστε λοιπον εντος μπλογκοσφαιρας και διαδικτυου.Το παραδειγμα με την Αμαλια ειναι απο τα πρωτα που αποτελουν χαρακτηριστικη εξαιρεση.Η πληθωρα σχολιων που συγκεντρωσε το μπλογκ μιας κοπελας που απλα κατεγραφε τις δυσκολιες της εξαιτιας του συστηματος υγειας και η συσπειρωση ολης της κοινοτητας μετα το θανατο της, τραβηξε την προσοχη ακομα και της τηλεορασης.Αλλο προσφατο παραδειγμα, ειναι η κινητοποιηση για την Παρνηθα, που επισης προβληθηκε απο τα μεσα.Τετοιες κινητοποιησεις κανουν ευρυτερα γνωστη την υπαρξη των μπλογκερς, αλλα οχι τον καθε μπλογκερ ξεχωριστα.
Διασημος μπλογκερ,εκτος ιντερνετ, ειναι αυτος που εχει εμφανιστει στο γυαλι και ειναι ηδη διασημος, κυριως λογω εικονας.Ενα πολυ απλο παραδειγμα ειναι το εξης.Αν καποιος μπλογκερ γραψει οτι "σημερα το πρωι ηπια καφε", πολυ πιθανον κανεις να μην ενδιαφερθει και τα σχολια να δειχνουν μηδεν.Αν αυτος ο μπλογκερ ειναι καποιος διασημος, ηθοποιος ή τραγουδιστης, τοτε οχι μονο μπλογκερς αλλα και θαυμαστες που δεν ασχολουνται με το διαδικτυο, θα θελησουν να μαθουν πως πινει τον καφε του το ινδαλμα τους.Και τα σχολια θα σπασουν ρεκορ, για το πιο ασημαντο θεμα.
Και για του λογου το αληθες, οριστε και ενα αληθινο παραδειγμα, που μαλιστα αυτο σταθηκε αφορμη για να γραψω αυτο το κειμενο.Ξερετε ποιος μπλογκερ συγκεντρωνει τα περισσοτερα σχολια μετα την Αμαλια; Τον συνανταμε στα νεοσυστατα μπλογκς του mad.tv και ειναι ενας παρουσιαστης του mad που μιλαει περιεργα τα ελληνικα και προκαλει γελια (μια φορα μονο τον εχω δει-οποιος βλεπει mad ξερει).Μολις ειδα οτι για ενα ποστ που απλα εχει ενα τραγουδακι υπαρχουν 916 σχολια, εμεινα!Καποιο λαθος πρεπει να 'χει γινει σκεφτηκα.Μετα εμαθα και αμεσως σκεφτηκα "ετσι εξηγειται".Το... διασημο μπλογκ μπορειτε να το δειτε εδω:http://mad.tv/blogs/Guy/.

Η δυναμη του γραπτου λογου ομως, δεν εχει παντα αναγκη την εικονα.Ενα παραδειγμα ειναι ο πιτσιρικος, που δεν εχει εμφανιστει στο γυαλι, ουτε κανεις εχει δει το προσωπο του.Ειναι ενας μπλογκερ που απλα γραφει φοβερα, και γι' αυτο εχει γινει διασημος.Και παλι ομως, σε καμια περιπτωση διασημος, οσο ειναι καποιος που εμφανιζεται στην τηλεοραση.

Υπαρχουν σε γενικες γραμμες, αρκετα παραδειγματα συγγραφεων, επιστημονων με συγγραφικο εργο, αρθρογραφων κτλ, που εμφανιζονται σπανια στην τηλεοραση ή και καθολου, που εχουν μια αξιοπρεπη σταση απενεντι στα πραγματα, και δεν προκαλουν (για να προκαλεσουν και να στρεψουν τα φωτα της δημοσιοτητας πανω τους), και γινονται γνωστοι για το εργο τους και μονο.Ισως οχι διασημοι ή γνωστοι στις μαζες, αλλα συνηθως χαιρουν περισσοτερο εκτιμησης απο αρκετους διασημους χωρις καποια αξια.Ας μην ξεχναμε βεβαια ολους τους μεγαλους συγγραφεις, λογοτεχνες, ποιητες, που το εργο τους παραμενει για αιωνες διαχρονικο.

Μπορει λοιπον να ειναι ολοφανερο, οτι ζουμε στη εποχη της εικονας, και απειρα παραδειγματα να το επιβεβαιωνουν αυτο, ομως η δυναμη του γραπτου λογου υπαρχει παντα, μπορει να υπερισχυσει εναντι της εκθαμβωτικης δυναμης της εικονας, και πολλες φορες δειχνει οτι ειναι αξεπεραστη.Στη σημερινη εποχη, η μαζικη αναγνωρισιμοτητα επιτυγχανεται μεσω της εικονας, ομως αυτο δε σχετιζεται παντα με την αξια, το ταλεντο ή τη διαχρονικοτητα.Μην ξεχναμε τελος, οτι scripta manent.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου