Οταν το Entertainment Weekly ανακοινωσε πως ο Βασιλιας Κινηματογραφος ειχε πεθανει και την θεση του αναλαμβανε η ανανεωμενη Τηλεοραση, πολλοι θεωρησαν την κριση του περιοδικου καπως βιαστικη. Σημερα, πεντε χρονια και πολλες σειρες αργοτερα, επανεξεταζουμε το αρχικο ερωτημα.
Οταν τον περασμενο Μαιο στις Καννες εκανε την εμφανιση του σε μια ειδικη προβολη εκτος συναγωνισμου ο πενταωρος “Carlos” του Ολιβιε Ασαγιας κανεις δεν μπορουσε να φανταστει οτι η επικη μινι σειρα του Canal+ για τον πιο διαβοητο εν ζωη τρομοκρατη θα κατεληγε στο τελος της χρονιας στις κορυφαιες θεσεις των λιστων της διεθνους κριτικης, «υποχρεωνοντας» το σκηνοθετη της να μονταρει και μια πιο σφιχτη εκδοχη της για τις κινηματογραφικες αιθουσες. Μερικους μηνες αργοτερα, μια ταινια εποχης τεσσεραμισι ωρων με τιτλο “Mysteries of Lisbon” θριαμβευε στο Φεστιβαλ Σαν Σεμπαστιαν φεροντας την υπογραφη του Ραουλ Ρουιζ, ενος απο τους πιο εκκεντρικους δημιουργους του παγκοσμιου σινεμα. Μονο που η καταγωγη της ταινιας ερχεται εδώ κατευθειαν από την ομοτιτλη μινι σειρα εξι επεισοδιων.
Ένα χρονο νωριτερα, το εγκυρο περιοδικο Sight and Sound αφιερωνε σελιδες σε μια τριλογια με τον τιτλο “Red Riding Trilogy” γυρω απο μια σειρα ανεξιχνιαστων φονων στη Μεγαλη Βρετανια, που διατρεχουν μια δεκαετια. Η σειρα λιγους μηνες αργοτερα θα παρουσιαζοταν στο διαβοητο Φεστιβαλ του Τελιουραιντ αποσπωντας διθυραμβικες κριτικες, αλλα και μια συμφωνια για διανομη στις κινηματογραφικες αιθουσες των ΗΠΑ από την εκλεκτικη IFC.
Ο Τοντ Χεινς ανακοινωνει την μεταφορα της «Μιλντρεντ Πιρς» του 1945 στη μικρη οθονη, για λογαριασμο του HBO, με την Κειτ Γουινσλετ στον πρωταγωνιστικο ρολο που στη μεγαλη οθονη κρατουσε η Μπαρμπαρα Στανγουικ.
Δε θα μπορουσαμε να μην αναφερουμε την παρουσια περσι στις μικρες οθονες του μεγαλυτερου εν ζωη σκηνοθετη του Μαρτιν Σκορσεζε ο οποιος εστησε το “Boardwalk Empire” με ορους και μπατζετ καθαρα κινηματογραφικου επιπεδου. Ο πιλοτος της σειρας κοστισε ουτε λιγο ουτε πολύ 18 εκατ. δολλαρια, φτανοντας το κοστος μιας κανονικης κινηματογραφικης παραγωγης, η δε λεπτομερεια, ιστορικη ερευνα και τεκμηριωση της σειρας που αναλαμβανει να μας ξεναγησει στα πρωτα βηματα του οργανωμενου εγκληματος στις ΗΠΑ της δεκαετιας του ’20, εκανε τους αμερικανους κριτικους να παραμιλουν.
Στη Γερμανια το ζητημα «τηλεοραση ή σινεμα» εχει παρει και θεωρητικες διαστασεις μεσα απο εναν εκτεταμενο διαλογο στο κινηματογραφικο περιοδικο Revolver, οδηγωντας σε ενα προτζεκτ που αποτελεσε ένα από τα γεγονοτα του φετινου Φεστιβαλ Βερολινου. Ο λογος για την προβολη στα πλαισια του Φορουμ τριων ταινιων τηλεοπτικης παραγωγης με τιτλο “Dreileben”, που περιστρεφονται γυρω από το ιδιο γεγονος : την αποδραση ενός εγκληματια, ιδωμενη όμως με διαφορετικο υφος και αισθητικη φεροντας την υπογραφη τριων από τα σπουδαιοτερα ονοματα της Βερολινεζικης σχολης, των Κριστιαν Πετζολντ, Ντομινικ Γκραφ και Κριστοφ Χοχοισλερ. Όπως ευστοχα σημειωσε ο Ντομινικ Γκραφ, ο οποιος τα τελευταια χρονια εχει στραφει αποκλειστικα στην τηλεοραση, το πειραμα «αναματριεται προσωπο με προσωπο με την μεινστριμ τηλεοραση, κοντρα σε αυτην αλλα και ηθελημενη ή όχι τη σχολιαζει κιολας».
Ο Αλεν Ρενε παλι, δηλωμενος μανιακος των αμερικανικων σηριαλ του HBO, εχει επανειλημμενα δηλωσει ποσο τον εχουν επηρεασει και ποσο τα εχει ζηλεψει. Το φευγατο φιναλε στην τελευταια του ταινια «Αγριοχορτα» προερχεται κατευθειαν από την επεισοδιακη δομη των σηριαλ.
Στην πατριδα του προσφατα, οι ενοικιασεις των τηλεοπτικων σειρων ξεπερασαν αυτές των κινηματογραφικων ταινιων. Να ξεκαθαρισουμε όμως ότι εδώ μιλωντας για τηλεοραση δεν αναφερομαστε σε ριαλιτι και τηλεοπτικες ξεπετες αλλα σε μια εναλλακτικη πλευρα της, φτιαγμενη από ανθρωπους που πιστευουν σθεναρα ότι μπορεις να κανεις μικρα καλλιτεχνικα θαυματα μεσα από ένα μεσο που εχει λοιθορηθει οσο κανενα άλλο.
Σιγουρα, η αμφιδρομη σχεση κινηματογραφου και τηλεορασης κάθε άλλο παρα καινουργια είναι. Τα δυο μεσα μοιαζουν να κινουνται μεσα στις δεκαετιες τοσο ανταγωνιστικα οσο και παραλληλα, με ενδιαμεσες διασταυρωσεις και λιγοτερο φανερες ανταλλαγες και αλληλεπιδρασεις. Παρτε για παραδειγμα τα ιδια τα σηριαλ, αν και τα γνωρισαμε από την τηλεοραση, η ιδεα τους ερχεται κατευθειαν από το σινεμα όταν οι θεατες επεστρεφαν στις αιθουσες κάθε βδομαδα για να δουν τις νεες περιπετειες του Φλας Γκορντον ή το “Les Vampires” του Λουι Φεγιαντ.
Στη δεκαετια του ‘60 σειρες όπως ο «Φυγας», η πολεμικη «Μαχη», οι «Επικινδυνες Αποστολες» και το «Χαμενοι στο διαστημα» κουβαλουν κατι από την κινηματογραφικη αυρα της εποχης ξεφευγοντας από τον τηλεοπτικο κανονα. Αυτόν που θα κυριαρχησει απολυτα στις χρυσες δεκαετιες κυριαρχιας της τηλεορασης το ’70-’80 όταν η αυτοκρατορια του Ααρον Σπελινγκ (από τη «Δυναστεια» και το «Πλοιο της αγαπης» ως τους «Αγγελους του Τσαρλι») και οι σπουδαιες σειρες του CBS (από το επιστημονικης φαντασιας «Σταρ Τρεκ» ως την αστυνομικη Χαβαη 5-0» και το θρυλικο «Νταλας») ορισαν σε μεγαλο βαθμο την εικονα της αμερικανικης-και όχι μονο-τηλεορασης και δεν είναι συμπτωση ότι ένα σωρο από τις σειρες αυτές πηραν το δρομο για την κινηματογραφικη τους εκδοχη, περισσοτερο ή λιγοτερο επιτυχημενη.
Την τηλεοπτικη επανασταση ξεκινησε ακριβως στις αρχες του 21ου αιωνα το συνδρομητικο καναλι HBO με μοτο “It’s not TV, it’s HBO” και με σειρες όπως οι «Σοπρανος», το «Γραφειο Κηδειων Φισερ», το “Band of Brothers” υπο την αιγιδα του Στιβεν Σπιλμπεργκ, τη μεταφορα του πολυκροτου θεατρικου “Angels in America” από τον Μαικ Νικολς ή το αριστουργηματικο “The wire”.
Η χρυση συνταγη του HBO μπορει να μην ξεφευγει από τον κανονα της επεισοδιακης δομης του σιριαλ, που στηριζεται στη διαρκεια και στο απλωμα της ιστοριας, χρησιμοποιει όμως μια καθαρα κινηματογραφικη αφηγηση, widescreen καδρο, καταιγισμο από σινεφιλ αναφορες και δομη που μοιαζει με τη μυθιστορηματικη. Δινεται ετσι στα ωριαια επεισοδια μια αυτοτελεια, που τα κανει να μοιαζουν με αυτονομα κεφαλαια τα οποια χτιζουν αθροιστικα και παραλληλα την κορυφωση ενός μεγαλου βιβλιου.
Οσο για την τολμη, ποιος θα σκεφτοταν ότι μια οικογενεια μαφιοζων που κατασπαραζεται από ιντριγκες ή η θανατερη ατμοσφαιρα ενός οικογενειακου γραφειου κηδειων, μια πολη βουτηγμενη στη διαφθορα και τα ναρκωτικα οπως η Βαλτιμορη ή η επομενη μερα του τυφωνα Κατρινα στη Νεα Ορλεανη, θα μπορουσαν να αποτελεσουν θεμα για τη μικρη οθονη;
Να κλεισουμε λεγωντας ότι μπορει τα τελευταια χρονια η τηλεοραση εχει συνδεθει με εννοιες όπως πρωτοτυπια, καινοτομια, πρωτοπορια και να ανταγωνιζεται σε πολύ μεγαλο βαθμο τον κινηματογραφο, ωστοσο θεωρουμε ότι τα δυο μεσα στο μελλον θα συνεχισουν να συνυπαρχουν. Αυτό που εχει σημασια είναι να γινονται καλες δουλειες με καλη αισθητικη και σεβασμο στο θεατη, τοσο στον κινηματογραφο οσο και στην τηλεοραση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου