Ποια ειναι τα κριτηρια επιλογης ειδησεων σε ενα τηλεοπτικο δελτιο ειδησεων; Ας δουμε μερικα απο αυτα, οπως τα εχουν επισημανει ειδικοι της επικοινωνιας.
Η δραματοποιηση, η απλοποιηση, η περιεκτικοτητα, η επικαιροτητα, η αμεσοτητα, η εγγυτητα, οι ιστοριες με ανθρωπινο ενδιαφερον και προσωπικο περιεχομενο, η προσωποποιηση, η εικονα, η πλοκη και η δραση, η ψυχαγωγια, ο τροπος καθημερινης ζωης (lifestyle) αποτελουν συνηθισμενα κριτηρια επιλογης ειδησεων.
Αλλος παραγοντας που αποτελει κριτηριο για την επιλογη των ειδησεων ειναι ο ορισμος της επικαιροτητας. Ειναι χαρακτηριστικο οτι τα Μεσα αποφασιζουν τι θα μεταδοθει, βασιζομενα στην ευρητητα του ορισμου αυτου. Ωστοσο, η διαρκης ενασχοληση στις ειδησεις με το τι ειναι καινουριο, αντι με το τι εχει συνεχεια, μπορει να οδηγησει στην αρνηση των τηλεοπτικων Μεσων να στρεψουν την προσοχη τους σε προυπαρχοντα κοινωνικα προβληματα, κατι το οποιο αποθαρρυνει με τη σειρα του τη δημοσια συζητηση για την εξευρεση λυσεων σε δημοσια ζητηματα.
Κριτηριο επισης αποτελει και η πηγη της ειδησης. Μπορεί, δηλαδη, αποδεκτες πηγες ειδησεων να θεωρουνται μονο ορισμενα ατομα, οργανισμοι, φορεις και γεγονοτα. Ως εκ τουτου, οι ειδησεις ενδεχομενως να καταληξουν να μην ειναι η περιγραφη και η παρουσιαση των γεγονοτων οσο ενας καταλυτης πολιτικης υποστηριξης ή/και αντιθεσης.
Επιπλεον παραγοντας που λειτουργει ως κριτηριο ειναι το ιδιο το κοινο, μεσα απο ποια γεγονοτα και θεματα καταγραφονται απο τις δημοσκοπησεις και τις μετρησεις τηλεθεασης οτι κατανοει και θεωρει σημαντικα.
Τα ειδησεογραφικα θεματα συχνα επιλεγονται, επειδη μπορει να ταιριαζουν στα «συμπερασματικα πλαισια» και τις ειδησεογραφικες αξιες που εχουν οι δημοσιογραφοι και τα Μεσα μεσα απο την εργασια τους ή απο τη δικη τους γνωση και εμπειρια. Μαλιστα, οσο περισσοτερο ενα γεγονος συντονιζεται και εναρμονιζεται με τις αξιες του δημοσιογραφου ή του Μεσου τοσο πιθανοτερο ειναι το γεγονος να μεταδοθει ως ειδηση απο το Μεσο αυτο.
Ας τα πουμε με πιο απλα λογια. Τα δελτια ειδησεων της τηλεορασης παρουσιαζουν ειδησεις που ειναι επικαιρες. Μονο αυτο που εγινε σημερα εχει αξια. Γεγονοτα με μεγαλη σπουδαιοτητα που εχουν συνεχεια, επισης, μεταδιδονται. Μπορει να κρατανε και ενα ολοκληρο μηνα. Μπορει και παραπανω. Για παραδειγμα, οι εξεγερσεις των νεων το 2008 με αφορμη το θανατο του Αλεξη Γρηγοροπουλου. Η υποθεση Αλεξ. Τα τελευταια, ομως, χρονια, ποσο εχουν ασχοληθει τα τηλεοπτικα Μεσα με την υποθεση αυτη; Σχεδον καθολου. Αυτο εχει ως αποτελεσμα το κοινο να την εχει βγαλει τελειως απο τη μνημη του. Πολλα σπουδαια θεματα και γεγονοτα τα ξεχναμε εντελως, σα να μη συνεβησαν ποτε, και γι' αυτο ευθυνονται τα ΜΜΕ, τα οποια θα μπορουσαν υπο αλλες συνθηκες να το αποτρεψουν αυτο. Αλλα στον κοσμο αυτο που ζουμε που ολα κινουνται με ιλλιγιωδεις ρυθμους τα ΜΜΕ δε θα μπορουσαν παρα να ακολουθουν στην ιδια ταχυτητα...Ισως παλι, τα ΜΜΕ να συμβαλλουν καθοριστικα στην αυξηση της ταχυτητας των εξελιξεων...
Ποσες φορες εχουμε ακουσει οτι "αυτη η ειδηση πουλαει"; Οι ειδησεις εκτος απο μια μορφη κουλτουρας ειναι και ενα εμπορευματικο, καταναλωτικο προιον, το οποιο ομως διαφερει απο τα αλλα, γιατι εχει πολιτιστικο χαρακτηρα και ανανεωνεται διαρκως και καθημερινα. Ειδησεις που περιεχουν σκανδαλα, αποκαλυψεις, σεξ, βια ειναι ειδησεις που "πουλανε", με τον ιδιο τροπο που μια κινηματογραφικη ταινια με τα αντιστοιχα πουλαει. Το γιατι "πουλανε" τα συγκεκριμενα πραγματα ειναι φυσικα μια αλλη συζητηση. Δεν "πουλανε" ομως μονο τα "πιασαρικα" θεματα, αλλα και ο τροπος που αυτα παρουσιαζονται σαν ειδησεις. Δηλαδη οι ειδησεις "πρεπει" να ειναι κατανοητες, "ευπεπτες", απλες, περιεκτικες, to the point, αμεσες, να χρησιμοποιουν "τηλεοπτικο λογο", να στοχευουν στη συγκινηση και στο συναισθημα του τηλεθεατη. Ειδησεις που μπορει να μην πληρουν αυτα τα κριτηρια, μπορει να μην προβληθουν καν, ενω να ειναι σημαντικες.
Πολλες φορες επιλεγονται ειδησεις επειδη μπορουν να πλαισιωθουν απο εικονα. Η τηλεοραση ειναι εικονα και γι' αυτο επιλεγει ως επι το πλειστον ειδησεις που ειναι εικονα.
Ειδηση για ενα τηλεοπτικο Μεσο μπορει να ειναι η ειδηση που προερχεται μονο απο συγκεκριμενη πηγη. Ή αντιστοιχα ΔΕΝ ειναι ειδηση μια ειδηση αν προερχεται απο συγκεκριμενη πηγη. Τα παραδειγματα μπορει να ειναι απειρα. Πηγη δε μπορει να ειναι, λογου χαρη, το indymedia, για ενα mainstream τηλεοπτικο σταθμο και το δελτιο ειδησεων του. Πηγη μπορει να ειναι μονο κυβερνητικοι φορεις.
Αν το ιδιο το κοινο δινει την ψηφο του σε σκανδαλοθηρικα θεματα, σε αρνητικες ειδησεις, σε μονοθεματικα δελτια ειδησεων, σε τηλεπαραθυρα, σε τσακωμους με πολιτικους, τοτε τα μεσα δε μπορουν παρα να ακολουθησουν τις προτιμησεις του. Χαζα ειναι να κανουν το αντιθετο;
Η ειδηση μπορει να ειναι ειδηση συμφωνα με τα πιστευω, τις αξιες, την παιδεια, την εμπειρια που εχει ενας δημοσιογραφος αλλα και συμφωνα με τη λογικη, τη δεοντολογια, τις πεποιθησεις ενος δημοσιογραφικου οργανισμου και τηλεοπτικου μεσου. Αν για παραδειγμα το καναλι ειναι καπιταλιστικο και αντικομμουνιστικο, δε θα προβαλει σαν ειδηση το κλεισιμο του 902. Αν αντιστοιχα το καναλι ειναι αντικαπιταλιστικο δε θα προβαλει σαν ειδηση την ετησια εκδοση του Forbes με τους πλουσιοτερους ανθρωπους του κοσμου.
Ας δουμε ενα δελτιο ειδησεων ενος ελληνικου τηλεοπτικου σταθμου. Ας δουμε το κεντρικο δελτιο ειδησεων του ΑΝΤ1 στις 20:00 που προβληθηκε στις 11 Αυγουστου 2013.
http://www.antenna.gr/webtv/watch?cid=_l7l9_sum_fwgo%3d
Πρωτο θεμα ειναι η εξεγερση μεταναστων στην Αμυγδαλεζα. Φωτιες, εκρηξεις, βια, αγωνια, αστυνομικη βια και στη μεση το μεταναστευτικο που ομως παραμεριζεται για χαρη των εξελιξεων. Ή μηπως οχι; Η εικονα εδω παιζει μεγαλο ρολο στην προβολη του θεματος. Πλανα απο το σημειο του γεγονοτος με φωτιες, αστυνομικους. Οι αστυνομικοι που "χτυπηθηκαν ανηλεως απο τους μεταναστες" χτυπαει αμεσα τα νευρα των αναρχικων.
Και ομως το μεταναστευτικο δεν παραμεριζεται στο δελτιο το οποιο επιλεγει στο δευτερο θεμα του να κανει ενα αφιερωμα στο κοινωνικο αυτο ζητημα. Το συνδεει και με την συναντηση του Αντωνη Σαμαρα με τον Ομπαμα στον οποιο αναφερθηκε στο ζητημα σαν πολυ σοβαρο (γιατι μου φαινεται οτι το δελτιο του ΑΝΤ1 εχει πολυ φιλικη διαθεση προς την κυβερνηση και τον πρωθυπουργο;)
Τριτο θεμα η πυρκαγια στην Ανδρο. Οι πυρκαγιες, αλλωστε, ειναι ενα απο τα πιο συχνα καλοκαιρινα θεματα των δελτιων.
Και μετα απο αυτα, τα γνωστα...Η πολιτικη επικαιροτητα που συνηθως ειναι παντα πρωτο θεμα, τωρα ειναι τεταρτο. Η τροικα, τα μετρα, η δοση, η Μερκελ, ο Σοιμπλε...ολα αυτα με τα οποια "ταιζει" το κοινο η τηλεοραση τα τελευταια χρονια και τα οποια δεν κανουν ποτε διακοπες.
Πεμπτο θεμα ο ενιαιος φορος στα ακινητα και μετα το ρεπορταζ ο τηλεσχολιαστης Νικος Ρογκακος κανει τις καθημερινες του πλεον τηλεπαραινεσεις.
Εκτο θεμα το μαυρο χρημα και η φοροδιαφυγη το οποιο εγινε το hot θεμα για τα δελτια ειδησεων το Καλοκαιρι αυτο. Το υπουργειο Οικονομικων ξαφνικα αυτο το Καλοκαιρι αποφασισε να λαβει δραστικα μετρα κατα της φοροδιαφυγης, συμφωνα με τον ΑΝΤ1. Μπορει και να εγινε και ετσι...Παντως, πολυ σπουδαιο αυτο που λεγεται στο σχετικο ρεπορταζ : "Μονο απο το μαυρο χρημα που διακινειται απο τα νυχτερινα κεντρα διασκεδασης κανουν φτερα απο τα δημοσια ταμεια 3 δισ. ευρω ετησιως, δηλαδη το 70% του ποσου που ψαχνουμε απο τα νεα μετρα".
Εβδομο θεμα οι "κοπανατζηδες" του Δημοσιου και επομενο η επικειμενη εξοδος απο το ΕΣΥ των πλαστογραφων και οσων εχουν πειθαρχικα παραπτωματα. Λες και η κοινωνια ξαφνικα ξυπνησε απο το ληθαργο της και αποφασιζει να διορθωσει ολα τα κακως κειμενα...
Μετα σειρα εχουν τα διεθνη με τη σοκαριστικη αιματοχυσια και τους χιλιαδες νεκρους στην Συρια. Αυτο που παρατηρω ειναι οτι στα διεθνη θεματα αυτου του ειδους, δεν υπαρχει η αναλυση απο καποιον ειδικο για το τι οδηγει σε αυτα τα θλιβερα φαινομενα. Επομενο θεμα στα διεθνη ειναι ο Ομπαμα που θα περασει τις διακοπες του σε βιλα αξιας 7 εκατ. ευρω. Οι διεφθαρμενοι πλουσιοι της εξουσιας που προβαινουν σε σπαταλες με τα λεφτα του λαου ειναι παντα ενα πιασαρικο θεμα. Και ας μην ειναι μονο απο την Ελλαδα. Παραμενοντας στα διεθνη, το δελτιο ασχολειται με τον πιο τυχερο-ατυχο ανθρωπο του κοσμου που την εχει γλιτωσει απο πολλες επικινδυνες καταστασεις. Και συνεχιζει στο ιδιο ελαφρυ και ευχαριστο κλιμα με μια ακομα διεθνη ειδηση, κατι σχοινοβατες απο την Κινα, ειδηση απολυτα υποστηριζομενη απο την εικονα.
Το δελτιο μετα επιστρεφει με μια δυσαρεστη ειδηση, το θανατο μιας 22χρονης τουριστριας στη Μυκονο, που πνιγηκε απο το μαντηλι που φορουσε στο λαιμο. Ευχαριστα και δυσαρεστα γεγονοτα εναλλασσονται με εντεχνη (;) μαεστρια στο δελτιο.
Γυρνωντας στα καθ' ημας, το δελτιο ασχολειται με οσους "φουλαρουν" το αμαξι με μονο 5 ευρω! Αναφερεται μαλιστα και περιπτωση που καποιος ζητησε να του γεμισουν το αμαξι με μονο 2,80 ευρω.
Εταιρεια ερευνας παροτρυνει τους Αυστριακους να αγορασουν εξοχικο στην Ελλαδα παρουσιαζοντας τη χωρα μας σαν παραδεισο! Η Ελλαδα δεν ειναι για τους Ελληνες, αλλα για τους ξενους ειναι ο,τι πρεπει...Τιμιες "φωτια" για τα ξενοδοχεια στην Ελλαδα ειναι το επομενο ρεπορταζ. Και απο το δυσαρεστο για τους Ελληνες, στο ευχαριστο για τους ξενους, αλλα και για εμας. Η ειδηση ειναι οτι οι ξενοι κανουν τα ψωνια τους στην Ελλαδα, επειδη ειναι πολυ φτηνα, και αυτο δινει μια ανασα στην αγορα...
Γυρναει επειτα στα διεθνη με μια ειδηση οτι αυτοκινητο εισβαλλει σε καταστημα και παραλιγο να παρασυρει δυο ανθρωπους. Τετοιες ειδησεις υποστηριζομενες και απο τα βιντεο, κατακλυζουν το Διαδικτυο. Επομενο θεμα βιαιη διαδηλωση στην Ιαπωνια, στο οποιο ομως θεμα δεν δοθηκε καθολου εκταση. Επομενη ειδηση ενας φουρναρης που φτιαχνει ψωμι και γλυκα εμπνεομενος απο το...σκανδαλο Σνοουντεν. Και απο το αναλαφρο και αφορητα αδιαφορο αυτο θεμα στο σοβαρο θεμα παλι απο τη διεθνη σκηνη για τις "αγορασμενες νυφες" απο χωρες του τριτου κοσμου. Και απο το σοβαρο παλι σε αναλαφρο παλι απο τη διεθνη σκηνη. Γυναικες απο την Ουκρανια που εκαναν αγωνα δρομου φορωντας γοβες. Επομενο ο αγωνας των χρωματων στην Κινα. Και παραμενοντας στο ευχαριστο κλιμα, η επομενη ειδηση ειναι το συναπαντημα ενος μοτοσυκλετιστη με ενα κριαρι. Το θεμα αυτο εδωσε τη δυνατοτητα στο δημοσιογραφο να κανει τα δικα του λογοπαιγνια, οπως στον τιτλο «Ο "Γιαννης" και το "θεριο"», «ο κριος...φυγειν αδυνατον». Και επιμενει στο ιδιο κλιμα με μια ειδηση απο την Κινα οπου ενας μασερ που βοηθα λεχωιδες να κατεβασουν γαλα.
Και συνεχιζει με ειδησεις διεθνεις αλλα απο τη σοουμπιζ. Ο Λεοναρντο ντι Καπριο που κανει διακοπες στην Ιμπιζα με την αγαπημενη του. Και τελος, οι νεες σεξι ποζες που ανεβασε η Ριανα στο instagram! Γιατι sex sells more, γιατι ακομα και ο 70χρονος μπορει να ενθουσιαστει με τα οπισθια της Ριανα, κι ας μην ξερει ποια ειναι η Ριανα και ας μην εχει ιδεα τι ειναι το instagram.
Τελος, οπως ειθισται εδω και παρα πολλα χρονια στα δελτια ειδησεων των ελληνικων καναλιων, τα αθλητικα νεα ειναι τελευταια. Αξιζει και εδω ομως να προσεξουμε οτι εκτος απο τις ειδησεις με τα αποτελεσματα των αγωνων ή την εθνικη Μπασκετ, το αθλητικο δελτιο (το οποιο το παρουσιαζει παντα αλλος παρουσιαστης-γιατι αραγε;) ασχολειται και με το γκοσιπ κομματι του αθλητισμου, οπως για παραδειγμα για τις διακοπες που κανει η κοπελα του Ροναλντο, ξεσαλωνοντας σε παρτι. Προσφερει ακομα οφθαλμολουτρο δειχνοντας την φανατικη οπαδο των New York Knicks με τα πολυ πλουσια προσοντα!
Ας δουμε ενα-ενα τα θεματα οπως παρουσιαστηκαν με τη σειρα στο δελτιο :
1.ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΑΜΥΓΔΑΛΕΖΑ
2.ΤΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ (ΓΕΝΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ)
3.ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ
4.ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
5.ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
6.ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ
7."ΚΟΠΑΝΑΤΖΗΔΕΣ" ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
8.ΑΙΜΑΤΟΧΥΣΙΑ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ
9.ΟΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΤΟΥ ΟΜΠΑΜΑ
10.Ο ΠΙΟ ΤΥΧΕΡΟΣ-ΑΤΥΧΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
11.ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΕΣ ΚΙΝΑ
12.ΘΑΝΑΤΟΣ 22ΧΡΟΝΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΡΙΑΣ
13.ΒΕΝΖΙΝΗ ΜΕ 5 ΕΥΡΩ
14.ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΙ ΕΞΟΧΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
15.ΤΙΜΕΣ "ΦΩΤΙΑ" ΣΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
16.ΤΑ ΨΩΝΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
17.ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΕΙΣΒΑΛΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ
18.ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ
19.ΦΟΥΡΝΑΡΗΣ
20."ΑΓΟΡΑΣΜΕΝΕΣ ΝΥΦΕΣ"
21.ΑΓΩΝΑΣ ΔΡΟΜΟΥ ΜΕ ΓΟΒΕΣ
22.ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ
23.ΣΥΝΑΠΑΝΤΗΜΑ ΚΡΙΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΙΣΤΗ
24.ΜΑΣΕΡ ΑΠΟ ΚΙΝΑ
25.ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΙ ΚΑΠΡΙΟ
26.ΡΙΑΝΑ
ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΑ
Ποια ειναι για εσας τα κριτηρια επιλογης ειδησεων σε ενα δελτιο ειδησεων της τηλεορασης και πως σχολιαζετε το συγκεκριμενο δελτιο ειδησεων του ΑΝΤ1;
Η δραματοποιηση, η απλοποιηση, η περιεκτικοτητα, η επικαιροτητα, η αμεσοτητα, η εγγυτητα, οι ιστοριες με ανθρωπινο ενδιαφερον και προσωπικο περιεχομενο, η προσωποποιηση, η εικονα, η πλοκη και η δραση, η ψυχαγωγια, ο τροπος καθημερινης ζωης (lifestyle) αποτελουν συνηθισμενα κριτηρια επιλογης ειδησεων.
Αλλος παραγοντας που αποτελει κριτηριο για την επιλογη των ειδησεων ειναι ο ορισμος της επικαιροτητας. Ειναι χαρακτηριστικο οτι τα Μεσα αποφασιζουν τι θα μεταδοθει, βασιζομενα στην ευρητητα του ορισμου αυτου. Ωστοσο, η διαρκης ενασχοληση στις ειδησεις με το τι ειναι καινουριο, αντι με το τι εχει συνεχεια, μπορει να οδηγησει στην αρνηση των τηλεοπτικων Μεσων να στρεψουν την προσοχη τους σε προυπαρχοντα κοινωνικα προβληματα, κατι το οποιο αποθαρρυνει με τη σειρα του τη δημοσια συζητηση για την εξευρεση λυσεων σε δημοσια ζητηματα.
Κριτηριο επισης αποτελει και η πηγη της ειδησης. Μπορεί, δηλαδη, αποδεκτες πηγες ειδησεων να θεωρουνται μονο ορισμενα ατομα, οργανισμοι, φορεις και γεγονοτα. Ως εκ τουτου, οι ειδησεις ενδεχομενως να καταληξουν να μην ειναι η περιγραφη και η παρουσιαση των γεγονοτων οσο ενας καταλυτης πολιτικης υποστηριξης ή/και αντιθεσης.
Επιπλεον παραγοντας που λειτουργει ως κριτηριο ειναι το ιδιο το κοινο, μεσα απο ποια γεγονοτα και θεματα καταγραφονται απο τις δημοσκοπησεις και τις μετρησεις τηλεθεασης οτι κατανοει και θεωρει σημαντικα.
Τα ειδησεογραφικα θεματα συχνα επιλεγονται, επειδη μπορει να ταιριαζουν στα «συμπερασματικα πλαισια» και τις ειδησεογραφικες αξιες που εχουν οι δημοσιογραφοι και τα Μεσα μεσα απο την εργασια τους ή απο τη δικη τους γνωση και εμπειρια. Μαλιστα, οσο περισσοτερο ενα γεγονος συντονιζεται και εναρμονιζεται με τις αξιες του δημοσιογραφου ή του Μεσου τοσο πιθανοτερο ειναι το γεγονος να μεταδοθει ως ειδηση απο το Μεσο αυτο.
Ας τα πουμε με πιο απλα λογια. Τα δελτια ειδησεων της τηλεορασης παρουσιαζουν ειδησεις που ειναι επικαιρες. Μονο αυτο που εγινε σημερα εχει αξια. Γεγονοτα με μεγαλη σπουδαιοτητα που εχουν συνεχεια, επισης, μεταδιδονται. Μπορει να κρατανε και ενα ολοκληρο μηνα. Μπορει και παραπανω. Για παραδειγμα, οι εξεγερσεις των νεων το 2008 με αφορμη το θανατο του Αλεξη Γρηγοροπουλου. Η υποθεση Αλεξ. Τα τελευταια, ομως, χρονια, ποσο εχουν ασχοληθει τα τηλεοπτικα Μεσα με την υποθεση αυτη; Σχεδον καθολου. Αυτο εχει ως αποτελεσμα το κοινο να την εχει βγαλει τελειως απο τη μνημη του. Πολλα σπουδαια θεματα και γεγονοτα τα ξεχναμε εντελως, σα να μη συνεβησαν ποτε, και γι' αυτο ευθυνονται τα ΜΜΕ, τα οποια θα μπορουσαν υπο αλλες συνθηκες να το αποτρεψουν αυτο. Αλλα στον κοσμο αυτο που ζουμε που ολα κινουνται με ιλλιγιωδεις ρυθμους τα ΜΜΕ δε θα μπορουσαν παρα να ακολουθουν στην ιδια ταχυτητα...Ισως παλι, τα ΜΜΕ να συμβαλλουν καθοριστικα στην αυξηση της ταχυτητας των εξελιξεων...
Ποσες φορες εχουμε ακουσει οτι "αυτη η ειδηση πουλαει"; Οι ειδησεις εκτος απο μια μορφη κουλτουρας ειναι και ενα εμπορευματικο, καταναλωτικο προιον, το οποιο ομως διαφερει απο τα αλλα, γιατι εχει πολιτιστικο χαρακτηρα και ανανεωνεται διαρκως και καθημερινα. Ειδησεις που περιεχουν σκανδαλα, αποκαλυψεις, σεξ, βια ειναι ειδησεις που "πουλανε", με τον ιδιο τροπο που μια κινηματογραφικη ταινια με τα αντιστοιχα πουλαει. Το γιατι "πουλανε" τα συγκεκριμενα πραγματα ειναι φυσικα μια αλλη συζητηση. Δεν "πουλανε" ομως μονο τα "πιασαρικα" θεματα, αλλα και ο τροπος που αυτα παρουσιαζονται σαν ειδησεις. Δηλαδη οι ειδησεις "πρεπει" να ειναι κατανοητες, "ευπεπτες", απλες, περιεκτικες, to the point, αμεσες, να χρησιμοποιουν "τηλεοπτικο λογο", να στοχευουν στη συγκινηση και στο συναισθημα του τηλεθεατη. Ειδησεις που μπορει να μην πληρουν αυτα τα κριτηρια, μπορει να μην προβληθουν καν, ενω να ειναι σημαντικες.
Πολλες φορες επιλεγονται ειδησεις επειδη μπορουν να πλαισιωθουν απο εικονα. Η τηλεοραση ειναι εικονα και γι' αυτο επιλεγει ως επι το πλειστον ειδησεις που ειναι εικονα.
Ειδηση για ενα τηλεοπτικο Μεσο μπορει να ειναι η ειδηση που προερχεται μονο απο συγκεκριμενη πηγη. Ή αντιστοιχα ΔΕΝ ειναι ειδηση μια ειδηση αν προερχεται απο συγκεκριμενη πηγη. Τα παραδειγματα μπορει να ειναι απειρα. Πηγη δε μπορει να ειναι, λογου χαρη, το indymedia, για ενα mainstream τηλεοπτικο σταθμο και το δελτιο ειδησεων του. Πηγη μπορει να ειναι μονο κυβερνητικοι φορεις.
Αν το ιδιο το κοινο δινει την ψηφο του σε σκανδαλοθηρικα θεματα, σε αρνητικες ειδησεις, σε μονοθεματικα δελτια ειδησεων, σε τηλεπαραθυρα, σε τσακωμους με πολιτικους, τοτε τα μεσα δε μπορουν παρα να ακολουθησουν τις προτιμησεις του. Χαζα ειναι να κανουν το αντιθετο;
Η ειδηση μπορει να ειναι ειδηση συμφωνα με τα πιστευω, τις αξιες, την παιδεια, την εμπειρια που εχει ενας δημοσιογραφος αλλα και συμφωνα με τη λογικη, τη δεοντολογια, τις πεποιθησεις ενος δημοσιογραφικου οργανισμου και τηλεοπτικου μεσου. Αν για παραδειγμα το καναλι ειναι καπιταλιστικο και αντικομμουνιστικο, δε θα προβαλει σαν ειδηση το κλεισιμο του 902. Αν αντιστοιχα το καναλι ειναι αντικαπιταλιστικο δε θα προβαλει σαν ειδηση την ετησια εκδοση του Forbes με τους πλουσιοτερους ανθρωπους του κοσμου.
Ας δουμε ενα δελτιο ειδησεων ενος ελληνικου τηλεοπτικου σταθμου. Ας δουμε το κεντρικο δελτιο ειδησεων του ΑΝΤ1 στις 20:00 που προβληθηκε στις 11 Αυγουστου 2013.
http://www.antenna.gr/webtv/watch?cid=_l7l9_sum_fwgo%3d
Πρωτο θεμα ειναι η εξεγερση μεταναστων στην Αμυγδαλεζα. Φωτιες, εκρηξεις, βια, αγωνια, αστυνομικη βια και στη μεση το μεταναστευτικο που ομως παραμεριζεται για χαρη των εξελιξεων. Ή μηπως οχι; Η εικονα εδω παιζει μεγαλο ρολο στην προβολη του θεματος. Πλανα απο το σημειο του γεγονοτος με φωτιες, αστυνομικους. Οι αστυνομικοι που "χτυπηθηκαν ανηλεως απο τους μεταναστες" χτυπαει αμεσα τα νευρα των αναρχικων.
Και ομως το μεταναστευτικο δεν παραμεριζεται στο δελτιο το οποιο επιλεγει στο δευτερο θεμα του να κανει ενα αφιερωμα στο κοινωνικο αυτο ζητημα. Το συνδεει και με την συναντηση του Αντωνη Σαμαρα με τον Ομπαμα στον οποιο αναφερθηκε στο ζητημα σαν πολυ σοβαρο (γιατι μου φαινεται οτι το δελτιο του ΑΝΤ1 εχει πολυ φιλικη διαθεση προς την κυβερνηση και τον πρωθυπουργο;)
Τριτο θεμα η πυρκαγια στην Ανδρο. Οι πυρκαγιες, αλλωστε, ειναι ενα απο τα πιο συχνα καλοκαιρινα θεματα των δελτιων.
Και μετα απο αυτα, τα γνωστα...Η πολιτικη επικαιροτητα που συνηθως ειναι παντα πρωτο θεμα, τωρα ειναι τεταρτο. Η τροικα, τα μετρα, η δοση, η Μερκελ, ο Σοιμπλε...ολα αυτα με τα οποια "ταιζει" το κοινο η τηλεοραση τα τελευταια χρονια και τα οποια δεν κανουν ποτε διακοπες.
Πεμπτο θεμα ο ενιαιος φορος στα ακινητα και μετα το ρεπορταζ ο τηλεσχολιαστης Νικος Ρογκακος κανει τις καθημερινες του πλεον τηλεπαραινεσεις.
Εκτο θεμα το μαυρο χρημα και η φοροδιαφυγη το οποιο εγινε το hot θεμα για τα δελτια ειδησεων το Καλοκαιρι αυτο. Το υπουργειο Οικονομικων ξαφνικα αυτο το Καλοκαιρι αποφασισε να λαβει δραστικα μετρα κατα της φοροδιαφυγης, συμφωνα με τον ΑΝΤ1. Μπορει και να εγινε και ετσι...Παντως, πολυ σπουδαιο αυτο που λεγεται στο σχετικο ρεπορταζ : "Μονο απο το μαυρο χρημα που διακινειται απο τα νυχτερινα κεντρα διασκεδασης κανουν φτερα απο τα δημοσια ταμεια 3 δισ. ευρω ετησιως, δηλαδη το 70% του ποσου που ψαχνουμε απο τα νεα μετρα".
Εβδομο θεμα οι "κοπανατζηδες" του Δημοσιου και επομενο η επικειμενη εξοδος απο το ΕΣΥ των πλαστογραφων και οσων εχουν πειθαρχικα παραπτωματα. Λες και η κοινωνια ξαφνικα ξυπνησε απο το ληθαργο της και αποφασιζει να διορθωσει ολα τα κακως κειμενα...
Μετα σειρα εχουν τα διεθνη με τη σοκαριστικη αιματοχυσια και τους χιλιαδες νεκρους στην Συρια. Αυτο που παρατηρω ειναι οτι στα διεθνη θεματα αυτου του ειδους, δεν υπαρχει η αναλυση απο καποιον ειδικο για το τι οδηγει σε αυτα τα θλιβερα φαινομενα. Επομενο θεμα στα διεθνη ειναι ο Ομπαμα που θα περασει τις διακοπες του σε βιλα αξιας 7 εκατ. ευρω. Οι διεφθαρμενοι πλουσιοι της εξουσιας που προβαινουν σε σπαταλες με τα λεφτα του λαου ειναι παντα ενα πιασαρικο θεμα. Και ας μην ειναι μονο απο την Ελλαδα. Παραμενοντας στα διεθνη, το δελτιο ασχολειται με τον πιο τυχερο-ατυχο ανθρωπο του κοσμου που την εχει γλιτωσει απο πολλες επικινδυνες καταστασεις. Και συνεχιζει στο ιδιο ελαφρυ και ευχαριστο κλιμα με μια ακομα διεθνη ειδηση, κατι σχοινοβατες απο την Κινα, ειδηση απολυτα υποστηριζομενη απο την εικονα.
Το δελτιο μετα επιστρεφει με μια δυσαρεστη ειδηση, το θανατο μιας 22χρονης τουριστριας στη Μυκονο, που πνιγηκε απο το μαντηλι που φορουσε στο λαιμο. Ευχαριστα και δυσαρεστα γεγονοτα εναλλασσονται με εντεχνη (;) μαεστρια στο δελτιο.
Γυρνωντας στα καθ' ημας, το δελτιο ασχολειται με οσους "φουλαρουν" το αμαξι με μονο 5 ευρω! Αναφερεται μαλιστα και περιπτωση που καποιος ζητησε να του γεμισουν το αμαξι με μονο 2,80 ευρω.
Εταιρεια ερευνας παροτρυνει τους Αυστριακους να αγορασουν εξοχικο στην Ελλαδα παρουσιαζοντας τη χωρα μας σαν παραδεισο! Η Ελλαδα δεν ειναι για τους Ελληνες, αλλα για τους ξενους ειναι ο,τι πρεπει...Τιμιες "φωτια" για τα ξενοδοχεια στην Ελλαδα ειναι το επομενο ρεπορταζ. Και απο το δυσαρεστο για τους Ελληνες, στο ευχαριστο για τους ξενους, αλλα και για εμας. Η ειδηση ειναι οτι οι ξενοι κανουν τα ψωνια τους στην Ελλαδα, επειδη ειναι πολυ φτηνα, και αυτο δινει μια ανασα στην αγορα...
Γυρναει επειτα στα διεθνη με μια ειδηση οτι αυτοκινητο εισβαλλει σε καταστημα και παραλιγο να παρασυρει δυο ανθρωπους. Τετοιες ειδησεις υποστηριζομενες και απο τα βιντεο, κατακλυζουν το Διαδικτυο. Επομενο θεμα βιαιη διαδηλωση στην Ιαπωνια, στο οποιο ομως θεμα δεν δοθηκε καθολου εκταση. Επομενη ειδηση ενας φουρναρης που φτιαχνει ψωμι και γλυκα εμπνεομενος απο το...σκανδαλο Σνοουντεν. Και απο το αναλαφρο και αφορητα αδιαφορο αυτο θεμα στο σοβαρο θεμα παλι απο τη διεθνη σκηνη για τις "αγορασμενες νυφες" απο χωρες του τριτου κοσμου. Και απο το σοβαρο παλι σε αναλαφρο παλι απο τη διεθνη σκηνη. Γυναικες απο την Ουκρανια που εκαναν αγωνα δρομου φορωντας γοβες. Επομενο ο αγωνας των χρωματων στην Κινα. Και παραμενοντας στο ευχαριστο κλιμα, η επομενη ειδηση ειναι το συναπαντημα ενος μοτοσυκλετιστη με ενα κριαρι. Το θεμα αυτο εδωσε τη δυνατοτητα στο δημοσιογραφο να κανει τα δικα του λογοπαιγνια, οπως στον τιτλο «Ο "Γιαννης" και το "θεριο"», «ο κριος...φυγειν αδυνατον». Και επιμενει στο ιδιο κλιμα με μια ειδηση απο την Κινα οπου ενας μασερ που βοηθα λεχωιδες να κατεβασουν γαλα.
Και συνεχιζει με ειδησεις διεθνεις αλλα απο τη σοουμπιζ. Ο Λεοναρντο ντι Καπριο που κανει διακοπες στην Ιμπιζα με την αγαπημενη του. Και τελος, οι νεες σεξι ποζες που ανεβασε η Ριανα στο instagram! Γιατι sex sells more, γιατι ακομα και ο 70χρονος μπορει να ενθουσιαστει με τα οπισθια της Ριανα, κι ας μην ξερει ποια ειναι η Ριανα και ας μην εχει ιδεα τι ειναι το instagram.
Τελος, οπως ειθισται εδω και παρα πολλα χρονια στα δελτια ειδησεων των ελληνικων καναλιων, τα αθλητικα νεα ειναι τελευταια. Αξιζει και εδω ομως να προσεξουμε οτι εκτος απο τις ειδησεις με τα αποτελεσματα των αγωνων ή την εθνικη Μπασκετ, το αθλητικο δελτιο (το οποιο το παρουσιαζει παντα αλλος παρουσιαστης-γιατι αραγε;) ασχολειται και με το γκοσιπ κομματι του αθλητισμου, οπως για παραδειγμα για τις διακοπες που κανει η κοπελα του Ροναλντο, ξεσαλωνοντας σε παρτι. Προσφερει ακομα οφθαλμολουτρο δειχνοντας την φανατικη οπαδο των New York Knicks με τα πολυ πλουσια προσοντα!
Ας δουμε ενα-ενα τα θεματα οπως παρουσιαστηκαν με τη σειρα στο δελτιο :
1.ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΑΜΥΓΔΑΛΕΖΑ
2.ΤΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ (ΓΕΝΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ)
3.ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ
4.ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
5.ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
6.ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ
7."ΚΟΠΑΝΑΤΖΗΔΕΣ" ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
8.ΑΙΜΑΤΟΧΥΣΙΑ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ
9.ΟΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΤΟΥ ΟΜΠΑΜΑ
10.Ο ΠΙΟ ΤΥΧΕΡΟΣ-ΑΤΥΧΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
11.ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΕΣ ΚΙΝΑ
12.ΘΑΝΑΤΟΣ 22ΧΡΟΝΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΡΙΑΣ
13.ΒΕΝΖΙΝΗ ΜΕ 5 ΕΥΡΩ
14.ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΙ ΕΞΟΧΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
15.ΤΙΜΕΣ "ΦΩΤΙΑ" ΣΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
16.ΤΑ ΨΩΝΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
17.ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΕΙΣΒΑΛΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ
18.ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ
19.ΦΟΥΡΝΑΡΗΣ
20."ΑΓΟΡΑΣΜΕΝΕΣ ΝΥΦΕΣ"
21.ΑΓΩΝΑΣ ΔΡΟΜΟΥ ΜΕ ΓΟΒΕΣ
22.ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ
23.ΣΥΝΑΠΑΝΤΗΜΑ ΚΡΙΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΙΣΤΗ
24.ΜΑΣΕΡ ΑΠΟ ΚΙΝΑ
25.ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΙ ΚΑΠΡΙΟ
26.ΡΙΑΝΑ
ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΑ
Ποια ειναι για εσας τα κριτηρια επιλογης ειδησεων σε ενα δελτιο ειδησεων της τηλεορασης και πως σχολιαζετε το συγκεκριμενο δελτιο ειδησεων του ΑΝΤ1;
Πλήρης και καλή ανάλυση, σε πλαίσια φροντιστηρίου ή σεμιναρίου δημοσιογραφίας, περί του "δέοντος γενέσθαι".
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην πράξη όμως, τα πάντα "τοποθετούνται", παρουσιάζονται και προπαγανδίζονται κατά τα συμφέροντα του καναλιού, δηλαδή την θεαματικότητα, (ή ακροαματικότητα, αναλόγως), του μέσου. Η αντικειμενικότητα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αλήθεια έπονται.
Το ένα μάτι κοιτάζει την AGV και το άλλο την προσέλκυση διαφημίσεων.
Όσο γιά τους "γυμνοσάλιαγκες" μεγαλοπαρουσιαστές των πρωινάδικων, απογευματάδικων και λοιπών -άδικων(!), αυτοί διαγκωνίζονται με υπερβάλλοντα ζήλο και μπόλικη αγραμματωσύνη, προκειμένου, υπερακοντίζοντες σε λαϊκισμό, να συμβάλουν στην δημοφιλία του σταθμού και τη σταθεροποίηση της "θεσούλας" και των αποδοχών τους.
Γιά δε τη δημοσιογραφική δεοντολογία και την ορθή και τεκμηριωμένη ενημέρωση του κοινού, μιά ολιγόλεπτη παρακολούθηση του CNN δίνει το μέτρο.